مسکن، کلاف سردرگم ناتوانی و افزایش قیمت
بازار مسکن در ۲۲ سال اخیر فراز و فرودهای بسیاری داشته است؛ از اعمال سیاست‌های تشویقی برای عرضه مسکن متناسب با رشد جمعیت تا اعطای وام و تسهیلات برای خرید یا اجاره خانه. وضعیت این بازار پس از اتخاذ هر سیاستی نشان داد که نه تنها کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم دولتی نمی‌تواند از آشفتگی بازار بکاهد، بلکه کلاف مسکن را گره‌ای کورتر می‌زند. میانگین قیمت هر مترمربع زمین در سال ۷۷ حدود ۱۵۰ هزار تومان بود در حالی که این عدد در فروردین سال جاری به ۱۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید. میانگین قیمت هر متر مربع طی سال‌های ۷۷ تاکنون، ۱۰۲درصد افزایش داشته؛ هر سال حدود ۵درصد به قیمت میانگین مسکن افزوده می‌شود. هرچند مقایسه آمارهای مربوط به قیمت مسکن نشان می‌دهد که بیشترین تغییر قیمت مسکن در سال ۸۶ رخ داده به‌گونه‌ای که میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی از ۸۴۲ هزار تومان در سال ۸۵ به یک میلیون و ۵۰۴ هزار تومان در سال ۸۶ رسید. قیمت‌ها بر مدار صعودی بود و چهار سال بعد و در اولین سال از دهه نود شمسی، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن به کانال ۲ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان وارد شد. با وجود اینکه در سال‌های میانی دهه ۸۰ و با رشد قیمت مسکن دولت وقت به فکر طرح مسکن مهر افتاد و قصد خانه‌دار کردن افراد با بضاعت مالی کمتر را داشت، اما درنهایت به دلیل مسائل کیفی و فاقد امکانات بودن برخی واحدهای ساخته شده، نتوانست تقاضای پیش‌بینی شده‌اش را محقق سازد.
تورم، باطل‌کننده اقدامات
بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی، تورم را علت نوسانات اخیر بازارها به‌خصوص بازار مسکن می‌دانند. اما تورم، علت تلاطم‌ها نیست بلکه معلوم برخی اقداماتی است که به بی‌ثباتی اقتصادی می‌انجامد. تورم از طرق متفاوتی در اقتصاد ایجاد می‌شود؛ تحریم و بلوکه شدن منابع مالی، افزایش نرخ ارز، اتخاذ سیاست‌هایی مانند اعطای وام به بخش تقاضای مسکن بدون توجه به سایر بخش‌های اقتصادی ازجمله مواردی است که بر سطح عمومی قیمت‌ها و درنهایت افزایش تورم بخش مسکن اثر می‌گذارد. در این شرایط اقدامات تشویقی در کوتاه‌مدت و در برخی ماه‌ها می‌تواند از حرارت قیمتی در بازار مسکن بکاهد، اما جهش قیمت‌های سالانه را ناممکن نمی‌کند. مقایسه نرخ تورم و قیمت مسکن در سال‌های اخیر نمونه خوبی بر این مدعاست که با وجود کاهش تورم در برخی سال‌ها، اما قیمت مسکن همچنان افزایش داشته؛ از سوی دیگر بی‌توجهی به تغییرات بازارهای موازی نیز می‌تواند قیمت را در بازار مسکن دچار نوسان کند. نرخ تورم در سال۸۷ حدود ۲۵٫۴درصد برآورد شده بود که میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان یک میلیون و ۸۶۲ هزار تومان بود. در سال ۹۴ و با وجود رسیدن تورم به ۱۱٫۳درصد، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی به ۴ میلیون و ۱۸۹ هزار تومان رسید. با وجود تدابیر اتخاذ شده از سال‌های ۹۲ برای کنترل و مهار تورم، اما قیمت مسکن به جز در سال‌های ۸۸ و ۸۹ که طرح مسکن مهر به بهره‌داری رسیده بود، بر مدار افزایشی بود