یک عضو هیأت علمی گروه عمران با بررسی فرو ریختن پلاسکو و لزوم توجه به خطر فرو ریختن یکایک ساختمانهای بلند مرتبه فلزی غیر مقاوم در زمان آتش سوزی هشدار داد و بر لزوم تربیت نیروی متخصص در این زمینه در کشور تاکید کرد.
به گزارش بازار ساختمان و تاسیسات به نقل از ایسنا : دکتر عباس رضائیان مدیر گروه عمران دانشگاه شهید چمران اهواز در مقاله ای ایمن نبودن سازه ها در هنگام آتش سوزیها را یک واقعیت تلخ عنوان و توجه جدی بر آنرا متذکر شدند.
در مقاله این خسارات جانی و مالی را حاکی از ایمن نبودن ساخت وسازها در برابر آتش سوزی ذکر کرده و به این نکته اشاره نمودند که رفتار فولاد علیرغم مقاومت و شکل پذیری مناسب در دماهای بالا به شدت در برابرا آتش و دمای بالا دچار افت مقاومت میشود.
در این مقاله آمده فولاد در دمای ۶۰۰ درجه بیش از %۵۵ از مقاومت اولیه خود را از دست میدهد و از سمتی دیگر به وجود آمدن نیروهای ثانویه بزرگ در سازه بر اثر انبساط حرارتی باعث بوجود آمدن تغییر شکلهای بزرگ و به تبع آن گسیختگی سازه میشود.
در ساختمان پلاسکو در اثر گرمای ناشی از آتش سوزی در طبقات حدود دهم تیر های سقف به شکل زیر در آمده اند
تصاویر زیر آتش‌سوزی سال ۱۹۹۱ ساختمان ۳۸ طبقه وان مِریدیَن پلازا در فیلادلفیای آمریکا و آتش‌سوزی سال ۱۹۹۰ ساختمان ۱۴ طبقه برودگیت لندن در انگلستان را نشان میدهد.
تغییر شکل تیرهای ساختمان وان مِریدیَن پلازا در اثر آتش‌سوزی ۱۹ ساعته
تغییر شکل تیرها و ستون‌های ساختمان برُودگِیت در اثر آتش‌سوزی ۵/۴ ساعته
- در اثر نیروهای ثانویه به‌وجود آمده و افت مقاومت، اتصالات تیر به ستون دچار گسیخته میشوند.
- کل سقف هر طبقه روی سقف زیرین فرومی‌ریزد و باعث پرتاب شدن دود و غبار به بیرون از پنجره‌ها (شبیه انفجار) میشود، درواقع انفجاری رخ نداده است
- ریزش پی‌درپی سقف‌ها در داخل ساختمان پلاسکو و پرتاب دود و غبار از پنجره‌ها
با ریزش سقف، ستون‌ها مهار جانبی خود را از دست داده و با همراهی افت مقاومت فولاد، ستون‌ها نیز خراب میشوند.
به علت سازه بکار رفته ، پلاسکو دچار خرابی پیش رونده شده، این خرابی به دلیل از دست رفتن مقاومت و ریزش میباشد، سازه های زیری توان و مقاومت در برابر بار اضافی ناشی از وزن و ضربه را نداشته که به همین ترتیب با پایین رفتن و افزایش بار و ضربه ناشی از سقوط خرابی و ریزش بطور پیش رونده طبقات زیرین را تخریب مینماید.
خرابی پیش‌رونده برج شماره یک مجتمع تجارت جهانی در اثر آتش‌سوزی (نیویورک ۲۰۰۱)
فاجعه فراتر از فروریختن یک ساختمان ۵۴ ساله است
ساختمان پلاسکو تفاوتش با برجهای امروز تا این لحظه فقط در طراحی سازه در برابر زلزله بوده و قدیمی بودن آن یک حرف گمراه کننده و غیر کارشناسی میباشد و این سرنوشت در انتظار یکایک برجها و ساختمانهای بلند امروزی در برابر آتش میباشد چون ساختمانهای ما در برابر آتش طراحی نمیشوند و حتی در آیین‌نامه‌های طراحی ساختمانهای ایران (ازجمله مبحث دهم مقررات ملی ساختمان) وارد نشده است.
در دنیا و کشورهای پیشرفته سالهاست که بر لزوم مقاومت در طراحی اسکلتهای مورد توجه قرار دارد، اسکلتهای فلزی باید با پوششهایی که عایق میباشند و باعث تاخیر در تاثیر آتش بر اسکلت میشوند اجرا شوند تا ساکنین فرصت تخلیه ساختمان را داشته باشند اما باز گرما اثر خود را دیرتر خواهد گذاشت ، بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر تحقیقات و سمینارهای گسترده ای در این زمینه انجام گردیده . لزوم تربیت متخصصان در کشور مان لازم و واجب میباشد که امید است هر چه سریعتر مبحث آتش سوزی با توجه به افزایش ساختمانهای بلند مرتبه در طراحی سازه های مورد توجه قرار گیرد.